Nieuw liveblog
We zijn inmiddels weer een nieuwe liveblog begonnen. Dat is hier te vinden.
Ter afsluiting
Wij sluiten dit liveblog nu af. Het was de dag dat de eerste slachtoffers van de vliegramp terugkeerden op Nederlandse bodem, waar een heel volk om hen rouwde. Een overzicht van de gebeurtenissen:
- Kort voor 11.00 uur vanochtend vertrok het eerste vliegtuig vanuit Charkov richting Eindhoven. Rond 13.00 vertrok het tweede vliegtuig.
- Door het hele land, maar bijvoorbeeld ook bij de residentie van de Britse premier Cameron, hingen de vlaggen halfstok. Molenaars zetten hun molens in rouwstand, amusementsprogramma’s bij de publieke omroep vervielen en publieke radiozenders zonden geen STER-reclame uit
- Rond 15.45 landde het eerste vliegtuig in Eindhoven. Kort daarna landde ook het tweede toestel.
- Met een trompetsignaal werd rond 16.15 een minuut stilte ingeluid. In het hele land hadden toen al kerkklokken geluid om de terugkeer van de slachtoffers te markeren.
- De kisten werden één voor één door militairen overgebracht naar lijkwagens. Bij de ceremonie waren naast nabestaanden ook koning Willem-Alexander en koningin Máxima aanwezig.
- Omstreeks 17.00 reed de eerste stoet van twintig lijkwagens naar de hal van de militaire basis. Daar werd gewacht op de andere wagens, alvorens te vertrekken richting Hilversum.
- Overal langs de route stonden mensen om hen een laatste eer te bewijzen.
- De wagens kwamen rond 19.50 uur aan bij de Korporaal van Oudheusdenkazerne in Hilversum. Daar worden de slachtoffers de komende weken en maanden geïdentificeerd.
Wat nu?
- Morgen rond 16.00 uur zullen de twee militaire vliegtuigen opnieuw lijkkisten naar Nederland vliegen. Zij krijgen hetzelfde ceremoniële onthaal, al zullen de koning en koningin niet aanwezig zijn. Alle lichamen worden in rouwwagens en onder politiebegeleiding vervoerd van Eindhoven naar Hilversum. Dit proces vindt vrijdag nogmaals plaats.
- Het Nederlandse kabinet overweegt om een politiemacht naar het rampgebied te sturen om de eerder aangenomen VN-resolutie, die oproept tot internationaal en onafhankelijk onderzoek naar de toedracht van de ramp, ten uitvoer te brengen. Dat schreef de Oekraïense president Porosjenko vandaag op zijn website.
- De situatie in het oosten van Oekraïne blijft zeer onveilig voor onderzoekers. Vandaag werden volgens Kiev weer twee Oekraïense (militaire) vliegtuigen neergehaald door rebellen.
- Komende vrijdag komt de Tweede Kamer terug van zomerreces voor een debat over de ramp. Het debat zou vandaag al plaatsvinden, maar werd uitgesteld vanwege de dag van nationale rouw. Namens de regering zullen premier Rutte en de minister van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten aanwezig zijn. Het debat begint om 10.00 uur.
- Minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans reist morgen naar Oekraïne om de stand op te nemen van de repatriëring van de slachtoffers. Ook zal de voortgang van het onderzoek naar de oorzaak van de crash worden besproken.
- De rebellengroep die de macht in handen heeft in het rampgebied meldde vandaag dat er nog zestien lichamen waren aangetroffen. De lichamen worden overgebracht naar Torez, waar eerder ook al slachtoffers werden opgeborgen.
Ministerraad afgelopen
De extra ministerraad die vanavond in het Catshuis werd gehouden is net afgelopen. De ministers hebben onder meer gesproken over de terugkeer van alle slachtoffers, de toedracht van de crash en het vervolgen en opleggen van straffen aan de daders, zo meldt de Rijksvoorlichtingsdienst.
In Beeld: Nederland herdenkt slachtoffers
We maakten een In Beeld-serie over de gebeurtenissen van vandaag, de dag dat heel Nederland rouwde.
[inbeeld]/inbeeld/2014/07/23/nederland-herdenkt-slachtoffers-vliegramp-met-vlucht-mh17/[/inbeeld]
NAVO: nog steeds wapens van Rusland naar Oekraïne
Er worden nog steeds wapens van Rusland Oekraïne in gebracht. Dat zegt een NAVO-militair tegenover persbureau Reuters. "We hebben de afgelopen weken een toename gezien van het aantal wapens dat van Rusland naar Oekraïne wordt gebracht. We blijven bewijs binnenkrijgen over het transport van wapens naar Oekraïne vanuit Rusland sinds het neerhalen van MH17 en dat baart ons zorgen."
In Rusland krijgt de Oekraïense overheid de schuld van de vliegramp. In Kiev en Washington wordt bewijs opgevoerd dat het neerhalen van de Boeing 777 met aan boord 298 mensen het werk was van pro-Russische, door Moskou gesteunde, separatisten.
Rutte belt opnieuw met Poetin
Premier Mark Rutte heeft vanavond opnieuw gebeld met de Russische president Poetin, meldt het Kremlin. De leiders hebben gesproken over maatregelen die genomen moeten worden voor een onafhankelijk internationaal onderzoek naar het neergestorte vliegtuig MH17, zoals is vastgelegd in een eergisteren aangenomen resolutie van de VN Veilgheidsraad. “Beide zijden benadrukken het belang van het horen van de meningen van alle betrokken partijen”, aldus het Kremlin.
VolgenKremlinRussia_E President of Russia Vladimir Putin and Mark Rutte have continued discussions on the investigation of the MH17 plane crash in Ukraine http://t.co/8AOOWUXQOL
Duizenden lopen mee met stille tocht in Amsterdam
Duizenden mensen lopen mee met een stille tocht door het centrum van Amsterdam. Volgens de organisatie zijn er zo'n vijfduizend deelnemers, meldt persbureau Novum. De wandeling begon om 20.00 uur op de Dam en eindigt daar ook weer. Deelnemers zullen daar witte ballonnen oplaten. Ook dragen zij witte kleding.
Volgen
Rebellencommandant ontkent eerdere uitspraak over BOEK-raketsysteem
Eerder vanavond meldde persbureau Reuters dat rebellencommandant Aleksander Chodakovski had toegegeven dat separatisten in het oosten van Oekraïne over het BOEK-raketsysteem beschikken. Maar tegenover Russische media zou deze commandant dat nu ontkennen, schrijft journalist Noah Sneider op Twitter:
Volgen
Volgen
Morgen om 16 uur tweede aankomst vliegtuigen
Morgen rond 16.00 uur komen de volgende twee militaire vliegtuigen aan met slachtoffers van de vliegramp. De lichamen van de slachtoffers zullen met hetzelfde ceremonieel worden onthaald in Eindhoven als de lichamen die woensdag zijn aangekomen. Er zullen vertegenwoordiging van het kabinet aanwezig, meldt het ministerie van Veiligheid en Justitie. Alle lichamen worden in rouwwagens en onder politiebegeleiding vervoerd van Eindhoven naar Hilversum.
Belgisch identificatieteam naar Nederland
België stuurt een identificatieteam naar Nederland om de forensische experts op de Korporaal van Oudheusdenkazerne in Hilversum te helpen met het identificeren van de slachtoffers van vlucht MH17. Dat meldt een woordvoerder van de politie aan perbureau Novum. De eerste veertig lichamen zijn vanavond gearriveerd op de kazerne, het identificeren kon direct beginnen. Zodra de namen van de slachtoffers bekend zijn worden de nabestaanden direct verwittigd, zei premier Mark Rutte eerder deze week.
Commandant Koninklijke Landmacht bedankt militairen
Luitenant-generaal Mart de Kruif, commandant van de Koninklijke Landmacht, bedankt op Twitter alle militairen voor de waardige ontvangst van de slachtoffers van MH17:
Volgen
Ministerraad overlegt in Catshuis
De ministerraad komt op dit moment bijeen op het Catshuis voor nader overleg over de aanpak van de nasleep van de vliegtuigramp, meldt de Rijksvoorlichtingsdienst.
Kerkdienst slachtoffers door ruim duizend mensen bezocht
De kerkdienst die voor de slachtoffers van vlucht MH17 werd georganiseerd in de Sint Joriskerk in Amersfoort is door ruim duizend mensen bezocht. Dat meldt een woordvoerder van KRO-NCRV. In de kerk waren 570 mensen aanwezig en buiten keken nog eens zo'n vijfhonderd mensen naar de dienst die op twee grote schermen werd uitgezonden. De bijeenkomst was live te volgen op Nederland 2 en werd ook uitgezonden op de Amerikaanse nieuwszender CNN.
Morgen 74 kisten naar Nederland
Vanuit Charkov worden morgen opnieuw tientallen kisten met stoffelijke resten van slachtoffers van de vliegramp naar Nederland overgebracht. Dat meldt Jan Tuinder, hoofd van het coördinatiecentrum Oekraïne. Twee militaire transportvliegtuigen, een uit Nederland en een uit Australië, vervoeren samen 74 lijkkisten. Vandaag vertrokken voor het eerst twee vliegtuigen uit Charkov met 40 lijkkisten naar Nederland. In Nederland zullen de stoffelijke overschotten worden geïdentificeerd.
Eén lijkkist staat overigens niet per se gelijk aan één lichaam, aldus Tuinder:
Volgen
Stoet met slachtoffers is aangekomen in Hilversum
De wagens met de lichamen van de MH17 zijn na een indrukwekkende tocht bij de Korporaal van Oudheusdenkazerne in Hilversum aangekomen.
Tijdens de tocht waren de A2 en A27 afgesloten. Langs de route stonden honderden mensen om een laatste eerbetoon te geven. Bij de kazerne reed de stoet onder grote belangstelling het terrein op.
In de kazerne zullen de komende paar dagen het Landelijk Team Forensische Opsporing (LTFO) en medewerkers van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) de lichamen identificeren.
Rebellenleider zegt dat separatisten BOEK-raketsysteem hadden
Een rebellencommandant heeft gezegd dat separatisten in het oosten van Oekraïne wel degelijk over het BOEK-raketsysteem beschikken. Vermoedelijk is de MH17 met een raket uit een dergelijke installatie neergeschoten.
Volgen
Tijdens een interview met Reuters zei commandant Aleksander Chodakovski van het Vostok Bataljon dat hij had gehoord dat het BOEK-systeem uit Rusland komt. De installatie zou echter weer terug zijn gestuurd om enig bewijsmateriaal weg te moffelen. Volgens de aanvoerder van het Vostok Bataljon waren de Oekraïense autoriteiten hier ook van op de hoogte:
"Ze wisten dat het BOEK-systeem bestond, en dat die naar Snezhnoye werd gebracht (tien kilometer ten westen van de rampplek). Daarnaast wisten ze dat het systeem daar ingezet zou worden, maar vervolgens provoceerden ze het gebruik van BOEK door met luchtaanvallen te beginnen op een nutteloos doelwit."
De zelfverklaarde rebellengroepering 'Volksrepubliek van Donetsk' geldt als belangrijkste verdachte, maar ontkent het systeem ooit te hebben gehad. Journalist Max Seddon:
Volgen
ANWB waarschuwt voor bloemen op weg
Volgen
Ondertussen in Hilversum
De groep mensen bij de Korporaal van Oudheusdenkazerne wordt steeds groter. Er worden bloemen neergelegd:
Volgen
Honderden mensen zien rouwstoet
Overal langs de route waar de stoet lijkwagens voorbijrijdt, staan honderden mensen om de laatste eer aan de slachtoffers te bewijzen.
Foto ANP/Jerry Lampen
Foto ANP/Jerry Lampen
Op- en afritten van de route zijn afgesloten, maar dat heeft veel mensen er niet van weerhouden om langs de weg te gaan staan of op viaducten te verzamelen. Bij de Korporaal van Oudheusdenkazerne in Hilversum, waar de identificatie van de lichamen zal plaatsvinden, zijn inmiddels al de eerste toeschouwers gesignaleerd.
'Niet geknoeid met zwarte doos'
Volgens de Onderzoeksraad is er niet geknoeid met de voice recorder van de MH17. Die werd gisteren samen met de flight data recorder overhandigd aan de Nederlandse ambassadeur in Kiev.
Een internationaal team heeft de voice recorder onderzocht. Ondanks een aantal beschadigingen was het deel waar de data op staan nog intact. De gegevens zelf moeten nog worden geanalyseerd. Ze zijn inmiddels uitgelezen.
Volgen
Oekraïne: straaljagers neergehaald vanaf Russisch grondgebied
De twee Oekraïense straaljagers die eerder vandaag werden neergehaald, is volgens de Oekraïense Veiligheidsraad vanaf Russisch grondgebied beschoten. Dat zou blijken uit een voorlopig onderzoek naar de toedracht.
Voor alles wat we op deze plek melden uit Oekraïense en Russische hoek geldt een disclaimer: de ramp is sinds donderdagavond ook direct een propaganda-oorlog geworden. Wat de regeringen in Kiev en Moskou en de separatisten in Oost-Oekraïne zeggen, is gekleurd en vaak moeilijk te verifiëren.
Laatste wagens vertrokken
De laatste vier wagens met slachtoffers van de ramp zijn vertrokken. Vanavond moeten ze aankomen bij de kazerne in Hilversum.
Volgen
De vliegtuigen blijven nog even op het vliegveld staan om de bemanning rust te gunnen; ze zullen ook morgen worden ingezet bij de repatriëring van de slachtoffers die nog in Oekraïne zijn.
'Leidende rol Nederland bij politiemissie'
Er lijkt inderdaad gewerkt te worden aan resolutie voor een politiemissie in Oekraïne. Nederland moet daarbij een leidende rol krijgen. NOS-verslaggever Wouter Zwart op Twitter:
Volgen
Volgen
Ook de Duitsers twijfelen aan WK 2018 in Rusland
In Duitsland zijn twijfels gerezen over de wenselijkheid van Rusland als gastland voor het WK in 2018. De vice-voorzitter van het conservatieve blok in het Duitse parlement Michael Fuchs vraagt zich af of het wel verstandig is om een dergelijke evenement te houden in Rusland als er niet eens een veilig luchtruim kan worden gegarandeerd. Ook andere politici spreken hun twijfels over Rusland als gastland uit.
Mocht het WK inderdaad van Rusland worden afgenomen, dan zouden Duitsland en Frankrijk volgens Fuchs de organisatie van het evenement op zich moeten nemen.
Eerder vandaag meldde de KNVB nog geen uitspraken te doen over het WK 2018 zolang het onderzoek naar de toedracht van de crash nog niet is afgerond.
Veiligheidsdienst Oekraïne deelt informatie met onderzoekscommissie
De Oekraïense veiligheidsdienst SBU gaat inlichtingen over de crash met de MH17 overdragen aan de commissie die belast is het met onderzoek naar de toedracht van de ramp. Het plaatsvervangend hoofd van de dienst Viktor Jahoen tegenover Radio Free Europe:
"Wij geven hun de bewijzen die wij hebben gekregen op de manier die door de wet en het internationaal recht worden voorgeschreven. We hebben getuigen, foto's en video's."
Foto ANP/Robin van Lonkhuiijsen
Foto ANP/Marcel van Hoorn
Foto ANP/Robin van Lonkhuijsen
Vier wagens als laatste weg
NRC-verslaggever Evy van der Sande vanaf het vliegveld van Eindhoven:
Na het vertrek van de zestien wagens halen vier andere wagens de laatste slachtoffers op. Hier is voor gekozen om het tillen van de kisten naar de lijkwagens synchroon te laten verlopen. De vier kisten die als laatste uit het vliegtuig worden gehaald, komen allemaal uit het vliegtuig waarin de meeste slachtoffers zijn vervoerd.
De wagens die met de achterkant naar dat vliegtuig toe staan, zijn bij vertrek vol. Als de militairen de laatste vier kisten, ook afkomstig uit dat vliegtuig, in wagens willen tillen, zouden ze moeten omlopen naar de rij wagens die met de achterkant naar het andere vliegtuig staan.
Ook ceremonie voor volgende vluchten
Morgen en overmorgen zullen rond 16.00 de volgende vliegtuigen arriveren met slachtoffers van de ramp met de MH17. Net als vandaag zal ook bij de aankomst van die toestellen een ceremonie worden gehouden, die hetzelfde schema volgt als vandaag. Koning Willem-Alexander, koningin Maxima en premier Rutte zullen in tegenstelling tot vandaag daar niet bij aanwezig zijn.
Stoet wordt langs de weg opgewacht
Langs de weg naar Hilversum - waar straks de stoet langs zal rijden - staan honderden mensen klaar om de laatste eer te bewijzen aan de slachtoffers.
Volgen
Volgen
Eerste stoet rijdt nu weg
In Eindhoven vertrekt een stoet van twintig lijkwagens nu naar de hal van de militaire basis. Daar wordt gewacht op de andere wagens. Vervolgens rijden ze door naar Hilversum. De volgende zestien zijn nu gearriveerd.
'Nederland werkt aan VN-resolutie voor politiemissie Oekraïne'
Het ANP meldt zojuist dat Nederland meewerkt aan een VN-resolutie voor een politiemissie in Oekraïne. Ook Australië en Oekraïne zijn hierbij betrokken. Eind deze week moet de resolutie klaar zijn.
Bedoeling van een dergelijke missie is om de rampplek veilig te stellen voor verder onderzoek naar de ramp. Degenen die naar het gebied gaan, moeten onderdeel zijn van een internationale coalitie van landen die getroffen zijn door de ramp. Het kan gaan om politieagenten, of militairen.
Eerder al vandaag werd bekend dat minister Timmermans van Buitenlandse Zaken met zijn Australische collega morgen naar Oekraïne zal reizen. Waarschijnlijk zal de resolutie aldaar worden besproken.
In Beeld: Heel Nederland rouwt om slachtoffers vliegramp
De In Beeld van NRC.nl staat vandaag in het teken van de dag van nationale rouw.
Foto Robin Utrecht
Negen militairen lopen per kist mee
NRC-medewerker Evy van der Sanden vanaf het vliegveld in Eindhoven:
"De lijkwagens staan tegenover elkaar opgesteld. Tien naast elkaar. De eerste kisten zijn uit de vliegtuigen gehaald en in de wagens geplaatst. Wanneer één kist uit een vliegtuig is gehaald, loopt een groep van negen militairen een vliegtuig in om de volgende kist te halen. Zo zal het doorgaan tot er twintig kisten uit de vliegtuigen zijn gehaald. Dan rijden de wagens weg en volgt dezelfde gebeurtenis, zoals hiervoor beschreven, nog een paar keer."
Screenshot NOS
Nederland hield een minuut stilte, zo zag het eruit
Utrecht CS:
Volgen
Op Schiphol:
Volgen
Langs de weg:
Volgen
Het zwembad in Almelo:
Volgen
Eerste kisten worden uit vliegtuig getild
Met trompetgeschal is op het vliegveld van Eindhoven een minuut stilte ingeluid voor de ramp. De kisten met de slachtoffers zullen nu in een colonne van veertig rouwwagens naar de kazerne in Hilversum worden gebracht. Ze krijgen een escorte van de Marechaussee.
Screenshot NOS
Het eerste vliegtuig met de slachtoffers landt op Eindhoven. Foto ANP/Evert-Jan Daniels
Eerste vliegtuig met slachtoffers MH17 op Eindhoven geland
Het eerste vliegtuig met de lichamen van de slachtoffers van de ramp met de MH17 is zojuist geland op het vliegveld van Eindhoven.
Vliegtuigen met slachtoffers komen rond 15.50 aan op Eindhoven
NRC-medewerker Evy van der Sanden is op het vliegveld in Eindhoven, waar de eerste vlucht met lichamen van de slachtoffers vanmiddag zal landen. De eerste nabestaanden zijn inmiddels gearriveerd:
De planning: rond tien voor vier landen de vliegtuigen vlak na elkaar. 24 lichamen in het ene vliegtuig, zestien in het andere. De vliegtuigen taxiën naar de vlaggen en stoppen met de neus naar de vlaggen. De achterkanten van de vliegtuigen worden geopend. Daarna wordt 'geef acht' geroepen, zal er trompetgeschal klinken en volgt een minuut stilte.
Vervolgens zullen twintig lijkenwagens parkeren tussen de vliegtuigen in. Militairen zullen uit het ene vliegtuig tien lichamen halen en uit het andere vliegtuig ook tien. Zes militairen dragen steeds één kist naar een lijkwagen. Deze wagens rijden vervolgens weg. Dit gebeurt zo'n drie keer. Dan worden de lichamen naar Hilversum gebracht.
De bloemenzee bij vliegveld Eindhoven. Foto AP/Martin Meissner
Burgemeester wil monument op rampplek
Volgens Nieuwsuur-verslaggever Rudy Bouma wil de burgemeester van Rozsypnoye een monument bij de cockpit van het neergestorte vliegtuig:
Volgen
'Stop met leveren technologie aan Rusland'
De lidstaten van de EU moeten geen technologie meer aan Rusland leveren voor de olie- en gaswinning als het land niks doet om de crisis in Oekraïne te deëscaleren. Dat zegt de Europees Commissaris voor Energie Guenther Oettinger vanmiddag.
"Als zij niks doen om verdere escalatie te voorkomen, dan is er voor ons ook geen reden om de groei van hun industrie te helpen of Rusland bij te staan in het ontwikkelen van dergelijke bronnen."
Ondertussen op de plek des onheils
Journalist Olaf Koens is op de rampplek in Oost-Oekraïne. Naast een aantal journalisten is er verder niemand:
Volgen
Merkel haalt hard uit naar Poetin en rebellen
De Duitse bondskanselier Angela Merkel heeft hard uitgehaald naar president Poetin en de separatisten in Oost-Oekraïne omdat ze onvoldoende zouden meewerken. Zo zijn er nog steeds problemen met de berging van de slachtoffers en hebben onderzoekers nog altijd geen volledige toegang tot het gebied, aldus de Frankfurter Neue Presse.
Tevens spannen beide partijen zich niet voldoende in om het geweld in de regio te stoppen.
Downing Street: vlaggen halfstok
Ook op Downing Street 10, de residentie van de Britse premier Cameron, hangt sinds 14.30 een Nederlandse vlag halfstok, naast die van Groot-Brittannië:
Volgen
Vrijdag debat in Tweede Kamer over MH17
Komende vrijdag zal de Tweede Kamer terugkomen van het zomerreces voor een debat over de ramp met de MH17. Het debat zou vandaag al plaatsvinden, maar is uitgesteld omdat het een dag van nationale rouw is. Namens de regering zullen premier Rutte en minister van Veiligheid en Justitie aanwezig zijn. Het debat begint om 10.00.
Familieleden op vliegveld Eindhoven worden afgeschermd
NRC-medewerker Evy van der Sanden is op het vliegveld in Eindhoven, waar de eerste vlucht met lichamen van de slachtoffers vanmiddag zal landen:
"Bij de basis waar de slachtoffers aankomen hangen 13 vlaggen halfstok: de vlaggen van landen waar slachtoffers vandaan komen. Daarnaast is een witte tent opgezet voor vips: onder meer koning Willem-Alexander, Koningin Maxima, premier Rutte, vice-premier Lodewijk Asscher, een aantal ministers (de lijst is even niet bekend) en vertegenwoordigers van landen waar slachtoffers vandaan komen. De ceremonie is voor de aankomst geoefend. Shots maken van de familie is onmogelijk volgens een Belgische collega. Zij zitten achter een zwart scherm."
'Nog 16 lichamen gevonden'
De Volksrepubliek Donetsk meldt dat er zestien lichamen onder brokstukken van het vliegtuig zijn aangetroffen op de rampplek. De lichamen zullen nadat onderzoekers klaar zijn met hun werk worden overgebracht naar een koelwagen bij Torez, de plek waar eerder ook al slachtoffers werden opgeborgen.
Minister Timmermans reist morgen naar Oekraïne
Minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans reist morgen naar Oekraïne om de stand op te nemen van de repatriëring van de slachtoffers van de ramp met de MH17. Ook zal de voortgang van het onderzoek naar de oorzaak van de crash worden besproken.
Volgen
Timmermans zal daarbij vergezeld worden door zijn Australische ambtsgenoot Julie Bishop.
Scholier, muzikant, advocaat - de slachtoffers van MH17
Rond 16.00 komen de eerste slachtoffers van de ramp met de MH17 terug naar Nederland. NRC heeft geprobeerd om te markeren wie er vlogen aan boord van de rampvlucht. Mensen van allerlei nationaliteiten, vooral Nederlanders. Gewone mensen, elk met hun eigen verhaal.
Foto AP/Phil Nijhuis
KNVB wacht met discussie over WK 2018 in Rusland
De KNVB wil nog niet een discussie beginnenover een boycot van het WK 2018 in Rusland. De voetbalbond wil pas een discussie voeren als het onderzoek naar de ramp is afgerond:
"Nederland rouwt om het neerstorten van vlucht MH17 van Malaysia Airways met 298 inzittenden. Stilstaan bij dit immense verlies staat nu voorop."
De bond heeft in de afgelopen paar dagen al een aantal vragen gekregen over de Nederlandse deelname aan het toernooi in 2018.
Rebellen claimen toestel neer te hebben geschoten
De rebellenleider Igor Strelkov beweert dat pro-Russische separatisten een straaljager van het Oekraïense leger hebben neergehaald. Eerder melden de Oekraïense autoriteiten al dat er twee toestellen zijn neergeschoten. Over het lot van de piloten is nog niks bekend.
Russen doen mee aan onderzoek naar oorzaak vliegramp
Aan het onderzoek naar de toedracht van de ramp met vlucht MH17 werken experts uit acht landen, waaronder Rusland mee. Dat heeft de Onderzoeksraad voor Veiligheid vandaag laten weten, die sinds gisteravond formeel de leiding over het onderzoek voert. Het team bestaat uit 24 experts, naast Rusland komen deze uit Oekraïne, Maleisië, Australië, Frankrijk, Duitsland,Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk.
De Onderzoeksraad schrijft dat de eerste prioriteit is het verzamelen van gegevens op rampplek zelf, maar voorlopig is de locatie nog niet veilig genoeg.
'Twee Oekraïense straaljagers neergeschoten'
Een woordvoerder van de militaire operaties in Oekraïne meldt dat er twee militaire vliegtuigen zijn neergeschoten door separatisten, zo meldt persbureau Reuters. Er zijn nog geen verdere details bekend, maar de straaljagers zouden zijn neergehaald niet ver van de plek waar de MH17 zou zijn neergehaald, vlakbij Saur Mogila.
Volgen
Hier nog even de locatie waar de MH17 is neergestort:
Parlement Maleisië herdenkt slachtoffers
Ook het parlement in Maleisië stond vandaag stil bij de slachtoffers van de vliegramp. Er kwamen 43 mensen uit het land om.
Parlementsleden in Maleisië nemen een moment stilte in acht. Foto EPA / Ahmad Yusni
Herdenking morgenavond op ambassade Londen
De Nederlandse gemeenschap organiseert morgenavond op de Nederlandse ambassade in Londen een herdenkingsbijeenkomst voor de slachtoffers van de vliegramp.
Voorpagina NRC Handelsblad vanmiddag
Volgen
Rijkswaterstaat: niet stilstaan op vluchtstrook
Rijkswaterstaat waarschuwt automobilisten die vanmiddag om 16.00 de slachtoffers van de vliegramp willen herdenken, tijdig een parkeerplek op te zoeken. Ga vooral niet stilstaan op de vluchtstrook.
Timmermans: niemand krijgt ons klein
Minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans heeft op zijn Facebook-pagina iedereen bedankt die positief heeft gereageerd op de speech die hij maandag hield bij de VN-Veiligheidsraad. Zijn emotionele oproep aan de internationale gemeenschap om de lichamen van de Nederlandse slachtoffers terug te krijgen en een onderzoek naar de ramp in te stellen, werd in Nederland en ook in het buitenland geprezen.
Tweede vliegtuig vertrokken uit Charkov
Het tweede vliegtuig met stoffelijke overschotten van slachtoffers van de vliegramp in Oekraïne is vanuit Charkov vertrokken. Het Australische toestel komt naar verwachting rond 16.00 uur aan op Eindhoven Airport.
Pretparken liggen stil en andere zaken vandaag
Eerder meldden we bij monde van Prorail dat het treinverkeer vanmiddag een minuut stil zal staan. Ook de verschillende openbaar vervoerbedrijven zetten om 16.00 uur hun voertuigen stil zoals bussen en veerboten. Daarnaast zal het vliegverkeer rond de vliegvelden in Nederland een kwartier stilliggen. En daar blijft het niet bij: veel bedrijven nemen maatregelen die ze gepast vinden:
- op Schiphol gaat de muziek in de winkels uit. Om vier uur wordt in de terminal een minuut stilte gehouden;
- KLM en andere grote bedrijven zoals Shell, Philips en Randstad houden eveneens een minuut stilte;
- de films in Jt-bioscopen worden rond de landing gestopt, andere films beginnen later;
- de Efteling, Walibi Holland en Toverland zet alle attracties en muziek rond vier uur tijdelijk uit;
- de KNVB vraagt voetbalclubs de vlaggen halfstok te hangen, rouwbanden te dragen en voorafgaand aan een wedstrijd een minuut stilte te houden;
- de Parade in Utrecht herdenkt de slachtoffers van vlucht MH17 om 20:03, na het luiden van de Dom-klokken en zet het hele terrein dan even stil;
- bij de voorstellingen War Horse, Sister Act, Jersey Boys en Hij Gelooft in Mij wordt om 20.00 uur één minuut stilte in acht genomen;
- bij het Concertgebouw wordt vanmiddag en vanavond voorafgaand aan het concert een minuut stilte gehouden;
- bij het Rijksmuseum, De Hermitage en het Van Gogh Museum gaan de kassa’s rond vier uur een minuut dicht;
- amusementsprogramma’s bij de publieke omroep vervallen vandaag, publieke radiozenders zenden geen STER-reclame uit.
- alle molenaars zijn opgeroepen de 1200 molens in de 'rouwstand' te zetten.Lees het uitgebreide overzicht hier.
Broertjes heeft spijt van opmerking over dochter Poetin
Pieter Broertjes, burgemeester van Hilversum, heeft spijt van zijn opmerking dat de dochter van de Russische president Vladimir Poetin Nederland uitgezet zou moeten worden. Gisteren zei hij op de radio dat Poetins dochter Maria als ultieme sanctie tegen Poetin uitgezet zou moeten worden uit Nederland. Zij woont al enige tijd met haar Nederlandse vriend in de Krimwijk in Voorschoten.
Op Twitter zegt Broertjes nu:
Volgen
Terugkijken ceremonie in Charkov voor vertrek
En hier nog even de link naar de korte ceremonie in Charkov voordat het eerste vliegtuig met de stoffelijke overschotten van de slachtoffers vanmorgen vertrok naar Nederland. Het vliegtuig zal landen in Eindhoven.
Een vrouw legt bloemen bij de ingang van vliegveld Eindhoven ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de vliegramp. Foto ANP / Marcel van Hoorn
NRC-medewerker Evy van der Sanden is op het vliegveld in Eindhoven en bericht dat verschillende mensen bloemen neerleggen bij een vliegtuig van de Royal Netherlands Air Force dat vlakbij de militaire basis staat:
"Een stel dat in de omgeving woont gaf aan dat ze dit doen als steunbetuiging: 'het had ons allemaal kunnen overkomen'. Er liggen bloemstukken met teksten als:'waarom? Dit had niet mogen gebeuren', knuffels en kaarten."
Regering overweegt politiemacht
Het Nederlandse kabinet overweegt een politiemacht naar het rampgebied te sturen in de Oekraïne om de gisteren aangenomen VN-resolutie ten uitvoer te brengen. Dat schrijft de Oekraïense president Porosjenko op zijn website naar aanleiding van een telefoongesprek met premier Rutte.
De RVD laat weten aan persbureau Novum dat er gewerkt wordt 'aan diverse opties'. In een verklaring laat de RVD weten:
"Nederland voert overleg met tal van partners om de slachtoffers allemaal terug te brengen en de onderste steen boven te krijgen. De gesprekken gaan onder meer over de spoedige en veilige implementatie van VNVR-resolutie 2166. Hierbij wordt gewerkt aan diverse opties om die doelstellingen te verwezenlijken."
En zo ziet een molen in rouwstand eruit
Eerder vanmorgen meldden we al dat alle molenaars in Nederland door hun branchevereniging zijn opgeroepen om hun molens in de 'rouwstand' te zetten. Dat ziet er dan zo uit:
Molen bij Katwoude in rouwstand. Foto Wikipedia
En ter vergelijk een molen in vreugdestand;
Foto in 'vreugdestand'. Foto Wikipedia / Algont
En in werkstand:
Molen in 'werkstand'. Foto Wikipedia / Rasbak
Oekraïne kondigt sancties aan
De Oekraïense premier heeft sancties aangekondigd tegen Russische ondernemingen en individuen die terroristen direct of indirect steunen, schrijft persbureau Reuters. De premier heeft een speciale commissie in het leven geroepen om de komende tien dagen een lijst samen te stellen. De EU kondigde gisteren al brede economische sancties aan tegen Rusland wegens wapenleveranties en steun aan de separatisten in het oosten van Oekraïne.
RIP in graffiti
Volgen
Vliegmaatschappijen van sommige landen waren op hoogte van gevaren
De informatie op basis waarvan luchtvaartmaatschappijen besluiten om wel of niet boven een gebied te vliegen, blijft nog steeds enigszins onduidelijk. Zoals bekend vlogen KLM en Malaysia Airlines wel boven Oost-Oekraïne en andere vliegmaatschappijen niet. De Nederlandse inlichtingendiensten zijn terughoudend met informatie over wat ze wel en niet wisten. De AIVD wil niet reageren, noch de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV).
RTL Nieuws meldt nu op gezag van de voorzitter van de European Cockpit Association (ECA) dat luchtvaartmaatschappijen uit de VS, Canada, het VK, Frankrijk en Australië zouden zijn gewaarschuwd voor de gevaren boven het gebied waar de vlucht van Malaysia Airlines is neergestort. Maar onduidelijk is door wie.
Volgens de voorzitter Nico Voorbach was bekend dat de separatisten luchtdefensiesystemen of raketsystemen in handen hadden en dat die dit "zouden gebruiken tegen vliegtuigen van Oekraïne of Rusland en dus ook tegen passerende andere vliegtuigen, zogenaamd collateral damage". Voorbach zegt dat dit soort informatie door vliegmaatschappijen niet breed gedeeld wordt onderling en noemt dit "schandalig".
Lees hier meer over dit onderwerp in ons vragenstuk.
Eerste vliegtuig met slachtoffers onderweg
Het eerste vliegtuig met stoffelijke overschotten van de slachtoffers van de vliegramp is vertrokken uit Charkov en onderweg naar Nederland.
Volgen
Australisch militair toestel geland in Charkov
De Australische C17 Boeing is geland in Charkov. Het toestel zal helpen met het transport van de lichamen.
Ook rouw op Schiphol
Volgen
Volgen
wat zijn de gevolgen van een handelsoorlog met Rusland?
NRC Q gaat vandaag in op deze vraag. Lees artikel hier.
Rusland beschuldigt Oekraïense oligarch
Volgen
Vlaggen halfstok
De vlag hangt halfstok bij de verkeerstoren op Schiphol. Foto ANP
Het gebouw van de Eerste Kamer. Foto ANP/Bart Maat
De vlag hangt ook halfstok aan de Russische ambassade in Den Haag. Foto ANP/Bart Maat
Laatste kisten worden het vliegtuig in getild
De laatste kisten van de eerste veertig tot vijftig slachtoffers zijn ingeladen in de Hercules. De ceremonie is afgerond. Het toestel stijgt zo dadelijk op en begint aan de reis naar Eindhoven.
Stilte tijdens ceremonie Charkov
Momenteel wordt een moment van stilte in acht genomen tijdens de herdenkingsceremonie op het vliegveld van Charkov. "Vandaag begint jullie reis naar huis. Het is een lange reis, maar we willen het goed doen en met waardigheid", waren de eerste woorden van de Nederlandse vertegenwoordiger, die een korte toespraak hield.
Volgen
Volgen
RTL 2,5 uur reclamevrij
Alle zenders van RTL zijn vanmiddag tussen 15.30 en 18.00 uur reclamevrij. Bij RTL4 begint de reclame pas weer om 20:10. Bij de publieke omroepen op radio en tv worden de hele dag geen reclames uitgezonden.
Treinverkeer een minuut stil
Het treinverkeer staat vandaag een minuut stil in verband met de herdenking van de slachtoffers van de vliegramp. Hoelaat precies is nog niet bekend.
Zwarte dozen gearriveerd in Groot-Brittannië
De twee zwarte dozen uit de neergestorte Boeing 777 van Malaysia Airlines zijn aangekomen in Groot-Brittannië, schrijft Reuters. Hier bevindt zich één van de twee onderzoeksplekken in Europa waar deze gelezen kunnen worden. Lees hier meer over de werking van zwarte dozen.
Volg de ceremonie op vliegveld Charkov live
Ook de NOS zendt de ceremonie op de luchthaven van Charkov live uit.
Molens in rouwstand
Vereniging De Hollandsche Molen en Het Gilde van Vrijwillige Molenaars roepen alle molenaars en moleneigenaren in Nederland op hun molen vandaag in de rouwstand te zetten, dit om te laten zien dat ze 'ten diepste meeleven met al degenen die getroffen zijn door de aanslag op toestel MH17'. In Nederland staan nog een kleine 1200 windmolens.
De rouwstand betekent dat de onderste wiek iets naar rechts wordt verschoven. De wiek staat zo als het ware iets voorbij de molen , wat de rouw symboliseert.
OVSE-waarnemers werken vandaag samen met Maleisische experts
De waarnemers van de OVSE zijn voor de zesde dag op rij aan het werk in het rampgebied. Vandaag worden ze vergezeld door een medewerker van luchtvaartmaatschappij Malaysia Airlines en twee medewerkers van de Maleisische luchtvaartautoriteiten. Er wordt geen melding gemaakt van Nederlandse deskundigen.
13 minuten lang geen vliegverkeer boven Nederland
Het vliegverkeer boven Nederland wordt vanmiddag dertien minuten lang stilgelegd, zo meldt Luchtverkeersleiding Nederland tegenover de NOS.
Naar verwachting vindt de minuut stilte om 16.00 uur plaats. Dat betekent dat vliegtuigen tussen 15.50 uur en 16.03 uur niet zullen starten of landen. Laagvliegend verkeer wordt tussen 19.00 en 22.00 uur geweerd boven de Dam in Amsterdam. Dit in verband met de stille tocht die hier plaatsvindt.
Het ministerie van Defensie heeft daarnaast bepaald dat vanwege de ceremonie op vliegbasis Eindhoven er tussen 15.45 en 18.00 uur geen civiele vliegtuigen vertrekken en landen.
Kisten gaan aan boord van vliegtuig
De kisten worden in het Hercules-vliegtuig getild.
Stoffelijke overschotten Van de MH17 vliegramp worden overgebracht in een militair vliegtuig op het vliegveld van Charkov . Foto ANP/Pierre Crom
Volgen
Politie: veertig tot vijftig lichamen naar Nederland
De twee vliegtuigen die vanmiddag vanuit Charkov naar Nederland vliegen, nemen naar schatting veertig tot vijftig slachtoffers van de vliegramp in Oekraïne mee. Dat zegt een woordvoerder van de Nederlandse politie tegen persbureau Novum. Een Nederlands en een Australisch vliegtuig vertrekken rond 10.00 uur Nederlandse tijd naar Eindhoven.
Kisten staan klaar in Charkov, ceremonie begonnen
Op de luchthaven van Charkov staan kisten klaar om de slachtoffers van de ramp in te vervoeren.
Volgen
Op het vliegveld is inmiddels een ceremonie, van start gegaan, bijgewoond door tientallen leden van de Oekraïense politie en het leger. Via Russia Today is deze te volgen.
Screenshot RT
Het eerste vliegtuig met lichamen vertrek naar verwachting rond tien uur vanochtend. Iets voor vier uur wordt het toestel in Eindhoven verwacht.
Australische premier: mogelijk liggen er nog veel lichamen bij rampplek
De Australische premier Tony Abbott heeft vanmorgen verklaard dat het nog altijd onduidelijk is hoeveel lichamen er nu precies in Charkov zijn gearriveerd: "Mogelijk liggen er nog veel lichamen buiten, onder de Europese zomerszon en blootgesteld aan warmte en dieren." Dat schrijft persbureau AFP. De tellingen van de lichamen die per trein zijn vervoerd lopen uiteen van 200 tot 280.
De ochtendkranten op de dag van nationale rouw
Foto NRC
Hoe werkt een zwarte doos?
Er zijn twee faciliteiten in Europa die zwarte dozen kunnen lezen, een in Frankrijk en een in Groot-Brittannië. De zwarte dozen van vlucht MH17 worden naar Groot-Brittannië gebracht voor onderzoek. Deze bevatten geluidsopnamen vanuit de cockpit van de laatste twee uur aan activiteit die zijn waargenomen, en bevatten gegevens over de activiteiten in de verschillende vliegtuigsystemen van enkele uren. Hoe de zwarte dozen werken is uitgelegd in een video van de Britse krant The Telegraph:
Lijkwagens gearriveerd in Eindhoven
Tientallen lijkwagens zijn gearriveerd bij de vliegbasis in Eindhoven. De NOS heeft hier beelden van. Omroep Brabant meldt dat er vandaag door veel mensen op weg naar hun werk bloemen worden gelegd op de luchthaven.
Australisch militair toestel onderweg naar Charkov
Een Australisch C-17 Globemaster militair transportvliegtuig is rond 08.00 uur vertrokken van vliegbasis Eindhoven naar Charkov om daar de slachtoffers van de vliegramp op te halen. Een Nederlands Hercules toestel staat al klaar in Charkov om lichamen over te vliegen, meldt NOS-verslaggever Gert-Jan Dennekamp op Twitter:
Volgen
Omwonenden rampplek herdenken slachtoffers
Oekraïners die dichtbij de plek van de ramp wonen hebben tijdens een herdenkingsdienst stilgestaan bij de overleden slachtoffers. Ook zij zijn getraumatiseerd, vertellen ze tegenover de BBC in een korte reportage.
Parlement bijeen in Kuala Lumpur
De Maleisische premier Najib Razak arriveerde vannacht op het vliegveld van hoofdstad Kuala Lumpur. Vandaag is het parlement bijeen gekomen om te spreken over vliegramp en de slachtoffers te herdenken. Vandaag veroordeelde hij 'de onmenselijke, gewelddadige en onverantwoordelijke daad van de degenen die het toestel neerhaalden'. Het parlement nam een moment van stilte in acht.
Razak herhaalde gisteren dat zolang het onderzoek loopt, er geen schuldigen aangewezen moeten worden. Middels een alomvattend onderzoek moeten de verantwoordelijken onmiddellijk voor de rechter komen, aldus Razak. Er kwamen 43 Maleisiërs om bij de ramp.
De Maleisische premier Najib Razak is vannacht gearriveerd in Kuala Lumpur. Foto AFP / Mohd Rasfan
Het belangrijkste nieuws van gisteravond en vannacht
- Oekraïense autoriteiten maakten gisteravond laat bekend dat het eerste transport met slachtoffers vandaag ongeveer vijftig lichamen zal overbrengen naar Nederland. Op het vliegveld van Charkov is rond 10.00 uur Nederlandse tijd een korte ceremonie, waarbij verscheidene Oekraïense hoogwaardigheidsbekleders aanwezig zijn.
- De lichamen worden in colonne onder politiebegeleiding overgebracht naar de Korporaal van Oudheusden Kazerne in Hilversum. Daartoe worden de A2 en A27 tijdens het passeren van de colonne gesloten voor ander verkeer.
- In Hilversum zal de identificatie plaatsvinden. De zakken waarin de lichamen zitten blijven gesloten totdat ze hier gearriveerd zijn.
- In de landelijke dagbladen staan woensdagochtend opnieuw veel rouwadvertenties voor de slachtoffers van de vliegramp in Oekraïne. De opvallendste zijn van de Luchtverkeersleiding Nederland en Malaysia Airlines.
- Uit gegevens van de Amerikaanse inlichtingendiensten is op te maken dat vlucht MH17 is neergeschoten door separatisten. Waarschijnlijk was dat per ongeluk, zeggen bronnen bij de Amerikaanse overheid tegenover persbureau AP. Er is geen bewijs gevonden van directe Russische betrokkenheid.
- De ministers van Buitenlandse Zaken van Europese lidstaten zijn het eens geworden over nieuwe sancties tegen Rusland en mensen en instanties die de soevereiniteit van Oekraïne aantasten. Europa zegt hiermee het al lange vertrouwen in Rusland op.
- Het is nog onduidelijk hoeveel lichamen er precies in de trein lagen die vanochtend rond 10.30 uur in Charkov aankwam. De tellingen lopen uiteen van 200 tot 280. De koelwagens met de lichamen zijn nog niet allemaal geopend en de zakken met stoffelijke resten blijven dicht tot ze in Nederland zijn.
- De zwarte dozen van vlucht MH17 zijn door Maleisische experts overgedragen aan de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) die het internationale onderzoek leidt.
- Het is officieel oorlog in Oekraïne. Dat is de conclusie van het Rode Kruis in een vertrouwelijke juridische beoordeling, meldt persbureau Reuters. Het Internationale Comité van het Rode Kruis (ICRC) geldt als neutrale tussenpartij in oorlogen en conflictgebieden en beschermt op basis van de Verdragen van Genève de slachtoffers van gewapende conflicten.
Hoe ziet deze dag van nationale rouw eruit?
Deze dag van nationale rouw is van start gegaan, de tweede in de Nederlandse geschiedenis. Wat betekent dat? Lees hier ons bericht daarover. Hieronder een beknopt overzicht:
- Op alle regeringsgebouwen wordt de vlag halfstok gehangen. Gemeenten, provincies en Nederlandse diplomatieke vertegenwoordigingen wordt verzocht hetzelfde te doen.
- De vijf minuten die voorafgaan aan de landing van de eerste vliegtuigen met lichamen, luiden de klokken. Verwacht wordt dat dat rond 16.00 uur zal zijn.
- Veel nabestaanden wachten de kisten van de slachtoffers op in Eindhoven. Zij doen dat samen met de koning en koningin, premier Rutte, vice-premier Asscher en vertegenwoordigers van andere landen die burgers hebben verloren bij de ramp. Onder hen is ook de gouverneur-generaal van Australië.
- De aankomst van de eerste slachtoffers wordt gemarkeerd met een trompetsignaal. Daarna volgt een minuut stilte, waar iedereen zich bij aan kan sluiten.
- Elders in het land kunnen op verschillende momenten op de dag ook de klokken worden geluid.
- In diverse steden, waaronder in Tilburg en Den Bosch zijn er gezamenlijke herdenkingen voor de bewoners. De Tilburgse kermis zet alle attracties een kwartier lang stil.
- In Amsterdam begint om 20.00 uur op de Dam een stille tocht, die ook weer terugkeert op de Dam. Aan het eind worden ballonnen opgelaten en wordt een minuut stilte gehouden. Tijdens de tocht zal er geen luchtverkeer boven de Dam vliegen.
Zes dagen geleden stortte vlucht MH17 van Malaysia Airlines neer in Oost-Oekraïne. Alle inzittenden, onder wie 193 Nederlanders, kwamen om. Vandaag keren de eerste slachtoffers terug naar Nederland. Om die reden is vandaag uitgeroepen tot dag van nationale rouw. Ook vandaag houden we de gebeurtenissen rond de vliegramp bij in een liveblog. De ontwikkelingen van gisteren zijn hier terug te lezen.